دیوان صائب‌تبریزی

میرزا محمّدعلی صائب تبریزی حدود سال ۱۰۰۰ هجری یا یکی دو سال بعد از آن در تبریز زاده شد . پدر او تاجری معتبر بود و خانوادهٔ صائب جزو هزار خانواری بودند که به دستور شاه عباس اول صفوی از تبریز کوچ کرده و در محله عباس آباد اصفهان ساکن شدند؛ این مردم را تبارزه ( تبریزی های ) اصفهان می نامیدند . صائب در اصفهان به آموختن علوم عصر پرداخت . در جوانی به حج رفت و در بازگشت به مشهد سفر کرد . صائب در سال ۱۰۳۴ هـ . ق از اصفهان عازم هندوستان شد و بعد به هرات و کابل رفت . حکمران کابل، خواجه احسن الله مشهور به ظفرخان، که خود شاعر و ادیب بود، مقدم صائب را گرامی داشت . ظفرخان پس از مدتی به خاطر جلوس شاه جهان، عازم دکن شد و صائب را نیز با خود همراه برد . در سال ۱۰۴۲ ه‍ . ق صائب به ایران بازگشت و در اصفهان اقامت گزید . شاه عباس دوم صفوی به او مقام ملک الشعرایی داد . صائب هشتاد سال زندگی کرد و هم در اصفهان دیده از جهان فروبست . درگذشت او در سال ۱۰۸۶ یا ۱۰۸۷ ه . ق بوده است . آرامگاه او در اصفهان، در محلهٔ لنبان، در محلی است که در زمان حیات او معروف به تکیه میرزا صائب بود . مقبرهٔ صائب در باغچه ای در اصفهان در خیابانی که به نام او نامگذاری شده است قرار دارد . صائب تبریزی شاعری کثیرالشعر بود، تعداد اشعار صائب را از شصت هزار تا صد و بیست هزار بیت گفته اند . آثار صائب جز سه چهار هزار بیت قصیده و یک مثنوی کوتاه و ناقص به نام قندهارنامه و دو سه قطعه، همگی غزل است . دیوان حاضر شامل کلیات غزل های صائب تبریزی است .